بیمه کشاورزی گرفتار بی توجهی یا بی خبری

به گزارش پیام گو به نقل از پول نیوز، بیمه برای مدیریت ریسک در شرایطی کاربرد دارد که امکان بروز حادثه به ویژه حادثه‌های بحران ساز به هیچ عنوان قابل پیش بینی نیست. اگرچه برخی از بیمه‌ها همچون بیمه خودرو به امری معمول تبدیل شده، اما برخی دیگر از بیمه‌ها بدلیل اهمیت وقوع در شرایط خاص یا ویژگی خاصی که دارند، با درایت و جدیت بیشتری مورد بررسی قرار می‌گیرند.

ویژگی بیمه کشاورزی

یکی از این بیمه‌ها که به عنوان موردی ویژه، مورد توجه قرار دارد، بیمه محصولات کشاورزی است. با وجود آنکه کشاورزی بخش قابل توجهی از اقتصاد کشور را مدیریت می‌کند و باعث می‌شود در زمینه مواد غذایی وابستگی به واردات و ارز بری نداشته باشیم، اما با کمال تاسف مورد توجه دیگر بیمه‌ها قرار نمی‌گیرد. بیمه کشاورزی بدلیل آنکه محصولات کشاروزی را بیمه می‌کند و محصولات کشاورزی با تهدید‌هایی همچون سیل، خشکسالی، آفت‌ها و دیگر تهدید‌های غیر قابل پیش بینی در معرض خطر و حتی نابودی قرار می‌گیرند، با اقبال شرکت‌های بیمه رو به رو نمی‌شوند.

فقط صندوق بیمه کشاروزی

از آنجا که خسارت‌های ناشی از تهدید‌های محصولات کشاورزی بسیار سنگین است و حتی امکان دارد یک بار پرداخت خسارت محصولات کشاورزی به ورشکستگی شرکت بیمه منجر شود، تنها بیمه‌ای که به سوی جبران خسارت کشاورزان گام برمی دارد، صندوق بیمه کشاورزی است که این صندوق نیز در دل بانک کشاورزی تعریف شده و برای آنکه بتواند پاسخگوی خسارت‌های سنگین کشاورزان باشد، همه ساله در لایحه بودجه، ردیفی برای آن تعریف می‌شود. از سوی دیگر بدلیل آنکه کشاورزان به بیمه کردن محصولات خود رغبت داشته باشند، ۷۰ درصد حق بیمه محصولات را دولت بر عهده می‌گیرد و ۳۰ درصد به وسیله کشاورز پرداخت می‌شود. بنابر این فقط صندوق بیمه کشاورزی حامی خسارت‌های احتمالی برای کشاورزان است.

بیمه همه جانبه

از آنجا که فقط صندوق بیمه کشاورزی پاسخگوی خسارت‌های کشاورزان است، انتظار بیمه کردن تمامی بخش‌های مرتبط با کشاورزی، امری غیر معقول نیست. به عبارت بهتر بیمه کشاورزی فقط مختص محصولات کشاورزی نیست بلکه شامل تاسیسات گلخانه‌ها، تاسیاست مرغ‌داری‌ها، ماشین آلات کشاروزی، انبار‌ها و محل نگهداری نهاده‌های دامی می‌شود. از سوی دیگر بیمه تجهیزات سر چاهی، آبیاری‌های تحت فشار و کانال‌های آبرسان درجه دو و سه نیز شامل بیمه کشاورزی می‌شود. بنابر این بیمه‌های مرتبط با کشاورزی بسیار گسترده است که می‌توان همه آن‌ها را در قالب صندوق بیمه کشاورزی اجرایی کرد.

بیمه جامع کشاورزی

از آنجا که قانونگذار درک درستی از مشکلات کشاورزان دارد بیمه عوامل تولید در بخش کشاورزی به استناد ماده واحده قانون بیمه کشاورزی ایجاد شد تا در کنار بیمه محصولات کشاورزی، عوامل تولید مرتبط با بخش کشاورزی نیز بیمه شود. در نتیجه بیمه عوامل کشاورزی به ویژه ماشین‌های کشاورزی کاشت و برداشت مثل کمباین‌ها و تراکتور‌ها صورت می‌گیرد. تفاوت بیمه صندوق کشاورزی با دیگر بیمه‌ها در این است که عوامل خطر ماشین آلات همچون عوامل خطر محصولات کشاورزی مانند سیل، زلزله، طوفان، سرقت تراکتور یا کمباین، آتش‌سوزی، عوامل تصادف یا برخورد با جسم ثابت و متحرک است و تحت پوشش بیمه کشاورزی قرار می‌گیرد.

دوگانگی در بیمه کردن

با توجه به این همه مزیت‌ها و مزایایی که در بیمه عوامل کشاورزی به وسیله صندوق بیمه کشاورزی وجود دارد، جای تعجب دارد که چرا کشاورزان استفاده بهینه از این ظرفیت را نمی‌کنند. از آنجا که بیمه برخی شخص ثالث در برخی ماشین آلات کشاورزی همچون تراکتور اجباری است، متاسفانه کشاورزان ماشین‌های کشاورزی خود را در بیمه‌های دیگری بیمه می‌کنند و این جای سوال دارد که چرا کشاورزان برای بیمه محصولات کشاورزی و استفاده از کمک ۷۰ درصدی حق بیمه که به وسیله دولت تامین می‌شود، به سراغ صندوق بیمه کشاورزی می‌روند، اما ماشین آلات خود را در شرکت‌های بیمه دیگر بیمه می‌کنند. بی شک این رویکرد دوگانه، باعث تعجب می‌شود، زیرا کشاورزان می‌توانند هنگام مراجعه به بانک کشاورزی برای بیمه کردن محصولات کشاورزی، عوامل تولید خود را نیز در صندوق بیمه کشاروزی بیمه کنند.

بی توجهی یا بی خبری

از آنجا که بیمه عوامل کشاورزی با حمایت‌های قابل توجهی رو به رو است، انتظار می‌رود کشاورزان درک درستی از این مهم داشته باشند و با پرداخت حداقل حق بیمه، عوامل تولید کشاورزی خود را در برابر خسارت احتمالی بیمه کنند. اما جای تعجب دارد که چرا کشاورزان از این مهم استقبال نمی‌کنند که دو عامل بی توجهی یا بی خبری باعث می‌شود از این ظرفیت و فرصت بخوبی استفاده نکنند. البته مقصر در این زمینه، رسانه‌ها هستند که وظیفه اطلاع رسانی و آگاهی دهی را بر عهده دارند. بی شک اگر کشاورزان بدانند تا چه اندازه می‌توانند در قالب بیمه عوامل محصولات کشاورزی نفع ببرند، تمامی عوامل تولید محصولات کشاورزی را در صندوق بیمه کشاورزی بیمه می‌کردند، امری که انتظار می‌رود به صورت جدی از سوی کشاورزان پیگیری و اجرایی شود.

دکتر زهرا نظری مهر / حقوقدان